Deklaracja amatora w polskiej piłce nożnej – kluczowe informacje

W polskiej piłce nożnej obowiązują określone zasady dotyczące statusu zawodników, w tym podział na zawodników profesjonalnych i amatorów. W przypadku tych drugich istotnym dokumentem regulującym ich relacje z klubami jest deklaracja amatora. Jej podpisanie wiąże się z określonymi konsekwencjami zarówno dla zawodnika, jak i dla klubu. Poniżej przedstawiamy szczegółowe omówienie zasad dotyczących statusu amatora oraz konsekwencji podpisania takiej deklaracji.

Kim jest zawodnik o statusie amatora?

Definicja zawodnika amatora

Zgodnie z przepisami Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN), zawodnik amator to osoba, która nie otrzymuje wynagrodzenia za grę w piłkę nożną. Oznacza to, że klub nie może wypłacać mu żadnych świadczeń pieniężnych ani rzeczowych, z wyjątkiem zwrotu rzeczywistych wydatków poniesionych w związku z uczestnictwem w rozgrywkach.

Co może być zwrócone zawodnikowi amatorowi?

Mimo że zawodnik amator nie otrzymuje wynagrodzenia, istnieją pewne kategorie kosztów, które mogą być mu zwracane:
✅ Koszty podróży – przejazdy na mecze i treningi, jeśli ich organizacja wiąże się z ponoszeniem kosztów.
✅ Koszty wyżywienia i zakwaterowania – jeśli zawodnik przebywa na zgrupowaniach lub meczach wyjazdowych.
✅ Koszty sprzętu piłkarskiego, ubezpieczenia oraz szkolenia – pod warunkiem, że są związane z uczestnictwem w oficjalnych rozgrywkach.

Kluczowe jest jednak to, że żadne inne świadczenia nie mogą być traktowane jako rekompensata za grę, ponieważ to mogłoby oznaczać naruszenie statusu amatora.

Deklaracja amatora – kiedy jest wymagana?

Podpisanie deklaracji amatora jest obowiązkowe dla zawodników, którzy grają w:
✅ Ekstraklasie, I, II oraz III lidze męskiej, a także w I lidze kobiet – wszyscy zawodnicy tych lig muszą mieć jasno określony status amatora lub zawodnika profesjonalnego.
✅ Niższych ligach (od IV ligi w dół) – jeśli zawodnik nie jest zarejestrowany jako profesjonalista, również powinien posiadać deklarację amatora.

Brak posiadania deklaracji oznacza, że zawodnik formalnie nie jest uprawniony do gry, co może skutkować konsekwencjami dla klubu oraz samego zawodnika.

Co oznacza podpisanie deklaracji amatora?

✅ Podpisując deklarację amatora, zawodnik zobowiązuje się do reprezentowania danego klubu do końca sezonu rozgrywkowego.
✅ Jeżeli zawodnik postanowi opuścić klub w trakcie sezonu, obowiązuje go 12-miesięczna karencja – nie może w tym czasie zostać uprawniony do gry w innym klubie.

To oznacza, że zawodnik nie ma swobody w zmianie klubu w trakcie sezonu, a klub zyskuje zabezpieczenie przed jego nagłym odejściem.

Jakie są konsekwencje podpisania deklaracji amatora?

Brak prawa do wynagrodzenia

✅ Zawodnik amator nie może otrzymywać wynagrodzenia za grę w piłkę nożną.
✅ Jeśli klub oferuje zawodnikowi świadczenia finansowe, np. premie meczowe, stypendia lub inne gratyfikacje, istnieje ryzyko złamania przepisów.
✅ W przypadku sporu prawnego jedynym oficjalnym dokumentem regulującym relację zawodnika z klubem będzie deklaracja amatora – inne umowy marketingowe czy administracyjne mogą być trudne do wyegzekwowania.

Brak swobody w zmianie klubu

✅ Deklaracja amatora jest wiążąca do końca sezonu.
✅ Wygasa tylko wtedy, gdy obie strony – klub i zawodnik – zgodzą się na jej wygaśnięcie.
✅ Jeśli zawodnik zdecyduje się na opuszczenie klubu w trakcie sezonu bez zgody klubu, podlega 12-miesięcznej karencji, co oznacza, że przez rok nie może grać w innym klubie.

Problemy prawne związane z innymi umowami

✅ Wiele klubów zawiera z zawodnikami umowy o świadczenie innych usług (np. działań marketingowych czy administracyjnych). Jednak w przypadku sporu takie umowy mogą być trudne do egzekwowania, ponieważ prawo piłkarskie uznaje wyłącznie deklarację amatora jako kluczowy dokument.

Podstawy prawne

Deklaracja amatora opiera się na regulacjach PZPN, w tym na:

📜 Uchwale nr VIII/124 z dnia 14 lipca 2015 roku – określa status zawodników oraz zasady zmiany przynależności klubowej.
📜 Uchwale nr III/21 z dnia 26 lipca 2002 roku – reguluje stosunki prawne między klubem a zawodnikiem o statusie amatora.

Podsumowanie – czy warto podpisywać deklarację amatora?

Podpisanie deklaracji amatora ma swoje zalety i wady. Jest to rozwiązanie korzystne dla klubu, ponieważ zabezpiecza ono przed utratą zawodnika w trakcie sezonu i eliminuje konieczność wypłacania wynagrodzeń. Dla zawodnika natomiast oznacza to brak prawa do wynagrodzenia oraz ograniczoną swobodę zmiany klubu.

Jeśli zawodnik planuje grę w wyższych ligach i długofalowy rozwój piłkarski, warto zastanowić się, czy status amatora jest dla niego odpowiedni. W przeciwnym razie, lepszym rozwiązaniem może być podpisanie kontraktu profesjonalnego, który daje większą stabilność i możliwość uzyskiwania wynagrodzenia za grę.

W każdym przypadku warto dokładnie przeanalizować warunki współpracy z klubem przed podpisaniem deklaracji amatora, ponieważ jej skutki mogą znacząco wpłynąć na przyszłość zawodnika w piłce nożnej.